Anne Kock en Frans van de Veen. Twee relatief nieuwe bestuursleden. Beiden met hetzelfde aandachtsgebied: balansbeheer in het algemeen en duurzaam beleggen in het bijzonder. In een duo-interview vertellen ze meer over het hoe en waarom van duurzaam beleggen. Over wat er al bereikt is. En wat de plannen zijn. Of zoals Frans het zegt: ‘Soms zou ik wel willen dat het sneller ging. Maar het mooie van duurzaamheid is dat iedereen er wat van vindt. En het lastige van duurzaamheid is dat iedereen er wat van vindt. Dus het kost tijd om stappen te nemen. Omdat je het goed wil doen.’

Waarom beleggen we eigenlijk duurzaam?

Anne: ‘We zijn ervan overtuigd dat je op de lange termijn een beter resultaat hebt, als je óók naar duurzaamheid kijkt. En het is wat onze deelnemers willen: een goed pensioen, maar daar ook van kunnen genieten in een leefbare wereld. Duurzaamheid is daarom een onlosmakelijk onderdeel van onze beleggingen geworden. We doen het er dus niet ‘bij’. Het zit in alles wat we doen als het gaat om een goed resultaat behalen. Concreet betekent het dat we bij alle beslissingen voor wel of niet beleggen altijd kijken of het in ons ‘vierkantje’ past, zoals wij dat noemen: risico, kosten, rendement én duurzaamheid. Daarin zien we geen tegenstelling. Ze versterken elkaar juist.’

Willen de deelnemers wel duurzaam beleggen?

Anne: ‘We hebben afgelopen jaar onderzoek gedaan onder de deelnemers. Het mooie is dat daaruit naar voren komt dat er een groot draagvlak is voor duurzaam beleggen. Maar liefst 70% vindt duurzaamheid en resultaat even belangrijk. Natuurlijk zijn er ook mensen voor wie duurzaamheid belangrijker is. Of die juist zeggen: ik vind rendement belangrijker. Dan moeten wij dus nog beter uitleggen, dat duurzaamheid en resultaat hand in hand gaan.’

Frans: ‘Aan dat onderzoek deden 1.400 deelnemers mee. Daar zijn 3 focusthema’s uit gekomen; thema’s die onze deelnemers het meest aanspreken als het gaat om duurzaam beleggen. Dat zijn: klimaat, gezonde en betaalbare voeding en biodiversiteit. Dat betekent overigens niet dat we onze hele portefeuille op die thema’s gaan invullen. Het is een focus op die drie. Als we de kans krijgen, willen we juist op die drie thema’s dus meer doen, bijvoorbeeld in impactbeleggingen of in engagement. Maar de basis blijft wel dat we in de breedte beleggen.

Wanneer is iets een duurzame belegging?

Frans: ’Op 40% van onze aandelen in de westerse wereld (developed markets), hebben we een standaard (benchmark) ingevoerd die gebaseerd is op 3 duurzaamheidsthema’s: CO2-uitstoot, afvalverwerking en watergebruik. Hierbij werken we samen met Osmosis, een gespecialiseerd bedrijf. Zij kijken welke bedrijven het goed doen, en welke slecht op alle 3 de thema's. Dan valt de helft van de mogelijke beleggingen al weg. En van de bedrijven die het goed doen, zitten er meer in onze portefeuille. Ik vind dat goed. Je moet als bedrijf de goeie dingen maken, maar ook op de goeie manier, dus met zo min mogelijk schade voor je omgeving. Dat is positief voor je winst. En voor het klimaat.’

Anne: ‘Osmosis past ook binnen ons klimaatplan. We willen een reductie van 50% CO2 in 2030, geheel in lijn met het Klimaatakkoord van Parijs. Onze Osmosis-aandelen zijn een concrete stap naar die reductie. Van de andere 60% van die ontwikkelde marktaandelen, weten we wel de uitstoot. Maar vooralsnog monitoren we dat alleen, en sturen we er nog niet op. Dat gaat in de toekomst wel komen. Maar eerst moeten we alle data heel goed meten en weten.’

Wat gaan jullie de komende jaren doen met duurzaam beleggen?

Frans: ‘Er loopt nog een risicopreferentie-onderzoek onder onze deelnemers. De uitkomst daarvan is bepalend voor de risicohouding die we gaan hanteren. Ook gaan we een nieuwe ALM-studie doen. Dat is een studie die inzicht geeft in de gevoeligheid van de financiële gezondheid van een pensioenfonds. En dat zal leiden tot een nieuwe beleggingsmix: in welke categorieën willen we beleggen en met hoeveel. En we moeten ook nog kijken: wat past bij de aanloop naar het nieuwe pensioen? Dat heeft óók invloed op onze manier van beleggen.’

In welk opzicht heeft het nieuwe pensioen invloed?

Anne: ‘Dat heeft zeker invloed. We zeggen altijd: we zijn een lange termijnbelegger. En dat zijn we ook. Maar bij het nieuwe pensioen zullen mensen direct op hun pensioenoverzicht zien dat er plussen en minnen gehaald worden. Beleggen is altijd een tijdje min en een tijdje plus, en dan weer min et cetera. Maar de vraag is hoelang onze deelnemers daar geduld mee hebben. Aan de andere kant hoeven we waarschijnlijk minder buffers aan te houden. En kunnen we voor jongeren wat meer risico nemen. We gaan in de nabije toekomst veel meer segmenteren op leeftijd in onze beleggingen.’

Hoe hou je het draagvlak voor duurzaam beleggen onder jullie achterban?

Anne: ‘We kijken altijd of het past bij PGB. En dat is inderdaad niet eenvoudig, want onze achterban is enorm breed. Wat we daarom bijvoorbeeld niet doen, is bij voorbaat sectoren uitsluiten, zoals olie en gas. We hebben deelnemers in die sectoren. En financieel is het op korte termijn ook niet handig om ze uit te sluiten. Wat we wel doen, is in gesprek gaan met die sectoren. Om te kijken of we invloed kunnen uitoefenen op de transitie van fossiele brandstoffen naar natuurlijke energiebronnen. Daar zetten we ons engagement in (je invloed als aandeelhouder uitoefenen door met bedrijven in gesprek te gaan, red.)’.

Frans: ‘Op duurzaam beleggen willen we geen koploper zijn, maar wel een voorzichtige voorloper. Dat heeft ook met onze achterban te maken. Daar past het niet bij om voor de troepen uit te lopen op het gebied van duurzaam beleggen. Maar wát we doen, dat willen we wel goéd doen.’

Want met elkaar kunnen we een verschil maken?

Frans: ‘Zo is het. Kijk, het is niet ons geld, maar van de deelnemer. Dat bewustzijn is heel erg aanwezig bij ons, en bij het hele bestuur. Goed rentmeesterschap, noem ik dat: dat je het geld van onze deelnemers goed moet beheren. Het is hun pensioen. Dat geeft een grote verantwoordelijkheid, maar ook de mogelijkheid dat geld goed te laten werken. En dan niet alleen voor het pensioen dat we nu elke maand uitkeren, maar ook over 10, 20, 30 jaar en verder. Wij kunnen daar met elkaar het verschil in maken.’

Anne: ‘Zo zie ik dat ook. Samen kun je meer dan alleen. Ik kan met mijn eigen beleggingsportefeuille niet zo veel bereiken, al probeer je het nog zo hard. Maar met elkaar, op deze grote schaal, heb je toegang tot veel meer beleggingsmogelijkheden en kansen. Die collectiviteit, en solidariteit, in ons fonds is heel belangrijk hierin. Samen kunnen we meer bereiken dan de som van de delen. Samen kunnen we echt een duurzame impact hebben. En meer resultaat halen.’