Praktijkvoorbeeld: Landenbeleid van Pensioenfonds PGB
Geïnterviewd: Erwin Houbrechts, manager duurzaam beleggen voor Pensioenfonds PGB
1: Aanscherping van het landenbeleid
Achtergrond
Pensioenfonds PGB heeft in december 2022 zijn landenbeleid aangescherpt. Het landenbeleid omvat beleggingen in staatsobligaties en staatsbedrijven en is onderdeel van ons uitsluitingsbeleid. Via het landenbeleid houden we rekening met hoe overheden presteren op het gebied van mens, milieu en goed bestuur. De invloed van het landenbeleid is vanaf 2023 zichtbaar.
Wat is een uitsluitingsbeleid en waarom is het nodig?
'Pensioenfonds PGB belegt wereldwijd, in verschillende landen en sectoren. Op die manier spreiden we onze beleggingen en beperken we het beleggingsrisico. Dat beleggingsrisico kunnen we nog beter beheersen als wij tegelijk ook kijken naar de impact van beleggingen op de maatschappij en het milieu. Dat kan door, samen met andere investeerders, vooral te beleggen in bedrijven en overheden die de transitie naar een duurzame samenleving en economie kunnen en willen maken. Dat betekent ook dat we soms partijen uitsluiten.'
Wat betekent het concreet?
'Op basis van het uitsluitingsbeleid stellen we elk kwartaal een uitsluitingslijst op. Dat is een lijst met partijen die niet voldoen aan onze minimumcriteria voor duurzaam beleggen. We communiceren die lijst ook met onze managers zodat ze die meenemen in hun beleggingsbeslissingen. Zo sluiten we onder andere bedrijven en landen uit als ze op internationale sanctielijsten voorkomen, mensenrechten schenden of betrokken zijn bij de productie van controversiële wapens. Maar we beleggen ook niet in tabak of in bedrijven die een deel van hun omzet of elektriciteitswinning uit kolen, schaliegas of teerzandolie halen. In 2023 lag die grens op 25%. Die grens wordt met ingang van 2024 verlegd naar 10%.'
En wat houdt de aanscherping van het landenbeleid in?
'Overheden spelen een belangrijke rol in de overgang naar een duurzame samenleving en economie. In een beleggingsportefeuille kom je diezelfde overheden ook tegen. Denk aan staatsbedrijven en overheidsobligaties. De vraag is dan hoe je beoordeelt of de overheid van een bepaald land die transitie kan en wil maken. Aanvankelijk keken we alleen naar sanctielijsten en behandelden we staatsbedrijven net als andere bedrijven. Maar een land komt pas op de sanctielijst als het echt slecht presteert op duurzaamheid. Je hebt dus meer informatie nodig om tijdig en op een degelijke manier te beoordelen hoe een land, of beter gezegd de overheid van een land, presteert op dat vlak. We hanteren daarvoor nu concrete scorelijsten.'
Hoe werkt dat dan met die scorelijsten?
'We sluiten een belegging uit als de score op E (environment: milieu en klimaat), S (social: maatschappelijk) of G (governance: bestuur en rechtssysteem) onvoldoende is. De E, S en G scores krijgen we van een externe partij (Economist Intelligence Unit) die daarbij naar ongeveer 90 onderliggende factoren kijkt. De input voor die indicatoren komt voor een groot deel weer van gerenommeerde partijen zoals de Verenigde Naties, IMF, Yale, International Labour Organisation, Freedom House, et cetera.
Op dit moment bestaat de portefeuille met staatsobligaties vooral uit Nederlandse en Duitse leningen. Maar dat kan veranderen en daar willen we op voorbereid zijn. Voor alle duidelijkheid: als een land onvoldoende scoort, sluiten we niet automatisch alle bedrijven in dat land uit. Het gaat alleen over de overheidsleningen en staatsbedrijven. Momenteel zijn bijvoorbeeld beleggingen in staatsbedrijven en overheidsleningen van Syrië, China en Rusland uitgesloten.'
Praktijkvoorbeeld: Investeren in duurzaam wonen
Geïnterviewd: Evert Jan Nilting, Portfolio Manager Private Markets voor Pensioenfonds PGB
2: Investeren in duurzaam wonen
Achtergrond
Investeren in een duurzame en toekomstbestendige woningportefeuille zorgt voor prettige en gezonde woningen voor de bewoners én voor een verantwoorde belegging met een goed rendement. In de afgelopen jaren investeerden we onder andere in de portefeuille van vastgoedfonds Vesteda, die zich richt op duurzame en betaalbare huurwoningen in het middensegment. Het gaat om ongeveer 28.000 woningen. Een belangrijk speerpunt is het verduurzamen van oudere woningen in die portefeuille. Onze beleggingen in Vesteda hebben een waarde van ongeveer € 280 miljoen euro.
Waarom is het zo belangrijk om te beleggen in duurzaam wonen?
'Als pensioenfonds hebben we een belangrijke maatschappelijke taak. We beheren het geld van onze deelnemers, zodat ze kunnen genieten van een goed pensioen in een leefbare wereld. Nu en straks. Daarom investeren we in een duurzame leefomgeving en in gebouwen die op een positieve manier impact hebben op mens, natuur en maatschappij. Het verduurzamen van woningen is goed voor huurders én voor het maatschappelijke rendement, zonder dat dit ten koste van het financiële rendement hoeft te gaan. Voor huurders betekent dit dat ze in een prettige woning leven en hun energieverbruik omlaag kan. Voor het pensioen van onze deelnemers is het belangrijk dat investeringen in duurzaamheid de toekomstwaarde van de woningen verhoogt.'
Wat houdt de verduurzaming van de woningen in?
'Vesteda heeft met het verduurzamen 2 hoofddoelen namelijk het terugdringen van het energieverbruik en het verbeteren van het wooncomfort. De omgeving krijgt ook volop aandacht. Denk daarbij aan het aanleggen van groene daken, het inbouwen van nestkasten en het vergroenen van de omgeving. Zo krijgen vogels en andere dieren, zoals vleermuizen, vlinders en bijen, hun leefomgeving in het stedelijk gebied terug.'
Trekken we daarin ook op met anderen?
'Vogelbescherming Nederland en Vesteda werken samen om de directe leefomgeving van bewoners én vogels te verbeteren, zodat de natuur wordt versterkt op plekken waar woningen worden gebouwd of gerenoveerd. Hun gezamenlijke doel is om zoveel mogelijk groen en voorzieningen voor vogels zoals huismus en gierzwaluw én voor vleermuizen toe te voegen aan de leefomgeving van mensen. Dat vinden we heel belangrijk en daar helpen we als belegger graag aan mee. Vesteda en Vogelbescherming Nederland willen met hun samenwerking andere partijen in de vastgoedbranche inspireren. Ook het vergroten van de bewustwording van huurders is een gezamenlijk doel. Zo ontvangen nieuwe Vesteda-huurders een vogelvriendelijk welkomstpakket en worden Vesteda-huurders uitgenodigd voor een vogelexcursie.'
Praktijkvoorbeeld: Deelnemersonderzoek naar duurzaam beleggen
Geïnterviewd: Elske Heringa, bestuurssecretaris. Samen met een aantal collega’s verantwoordelijk voor de inhoud en opzet van het deelnemersonderzoek.
3: Deelnemersonderzoek naar duurzaam beleggen
Achtergrond
Als pensioenfonds hebben we een belangrijke maatschappelijke taak.
We beheren het geld van onze deelnemers. Zodat ze kunnen genieten
van een goed pensioen in een leefbare wereld. Nu en in de toekomst.
Daarom vroegen we onze deelnemers in 2023 welke thema’s zij op dat
vlak belangrijk vinden.
Hoe is het onderzoek opgezet?
'We stuurden ongeveer 43.000 deelnemers een uitnodiging voor het onderzoek. Bijna 1.400 personen vulden het onderzoek in. Die respons was voldoende representatief om de uitkomsten te kunnen gebruiken.'
Wat waren de belangrijkste inzichten?
'Een ruime meerderheid van onze deelnemers, zo’n 70%, vindt het belangrijk dat Pensioenfonds PGB duurzaam en verantwoord belegt. Het beperken van de opwarming van de aarde staat bij alle doelgroepen (actieve deelnemers, ex-deelnemers en gepensioneerden) in de top-3 van belangrijkste doelen. Daarnaast vinden actieve deelnemers en ex-deelnemers doelen belangrijk die een positieve invloed hebben op de natuur, onszelf en onze planeet. Denk bijvoorbeeld aan het mogelijk maken van de energietransitie. Gepensioneerden leggen meer nadruk op maatschappelijke doelen, met name betaalbare basiszorg en huisvesting.'
Hoe draagt dit bij aan ons duurzaam beleggingsbeleid?
'Met deze belegging, en ook de andere beleggingen uit de Actis Energy fondsen, verminderen we de CO2-voetafdruk in de wereld en zo verlagen we het klimaatrisico. Daarmee geven we concreet invulling aan het klimaatplan van Pensioenfonds PGB.'
En wat doet Pensioenfonds PGB met de uitkomsten?
'Het bestuur koos 3 focusthema’s die het beste passen bij Pensioenfonds PGB én bij onze deelnemers. Dat zijn: klimaat, biodiversiteit en voeding. We bekijken nu hoe we deze doelen het beste in ons duurzaam beleggingsbeleid kunnen toepassen. En hoe, en in welke bedrijven of fondsen, we het beste kunnen beleggen. Daarnaast gaan we nader onderzoek doen naar de thema’s wonen en gezondheidszorg, die ook hoog scoorden in het onderzoek. Het is mogelijk dat we een of beide thema’s nog toevoegen als extra focusdoel(en).'
Hoe gaat het nu verder?
'Dit alles gaat niet van vandaag op morgen. Want als het gaat om duurzaamheid zijn de keuzes complex; er bestaan geen simpele antwoorden. Maar de uitkomsten van dit onderzoek geven ons richting. En we weten dat onze keuzes worden gesteund door onze deelnemers. We blijven hen daarom zeker informeren over onze keuzes en de ontwikkelingen op het gebied van duurzaam beleggen.'