De groene kerncijfers van 2023
Hoe duurzaam beleggen we eigenlijk?
Duurzaam beleggen is voor ons geen bijzaak meer. Concreet wil dat zeggen: we maken bij ál onze beleggingen steeds een afweging tussen rendement, risico, kosten én duurzaamheid.
Zoals je in het figuur hierboven kunt zien, berust ons beleid op 3 pijlers: beperken, versterken en benutten. Hieronder vind je een korte toelichting op deze pijlers.
Pijler 1: BEPERKEN
Deze pijler gaat over beleggingen die we niet willen of mogen doen. Het gaat om een antwoord op de vraag: waar beleggen we niét in?
We willen een zo hoog mogelijk rendement op onze beleggingen. Tegen een zo laag mogelijk risico. Daarom beleggen we niet in bedrijven die te veel duurzaamheidsrisico’s lopen. Denk aan bedrijven die boetes krijgen voor het schenden van plaatselijke milieuwetten. Dit is niet goed voor het milieu en voor het resultaat van dat bedrijf. We doen natuurlijk ook geen beleggingen die verboden zijn. Tot slot sluiten we bedrijven uit op basis van eigen overtuigingen. Denk hierbij aan tabak of het niet respecteren van de UN Global Compact-principles.
Uitsluitingsbeleid Elk kwartaal ontvangen we van onafhankelijke onderzoeksbureaus overzichten van bedrijven en overheden die niet voldoen aan de eisen van Pensioenfonds PGB. Hebben we aandelen of obligaties van deze ondernemingen of overheden in bezit? Dan verkopen we deze zo snel mogelijk.
Uitsluitingen in 2023 Pensioenfonds PGB heeft staatsobligaties en staatsbedrijven in 173 landen (2022: 17) uitgesloten en 752 bedrijven (2022: 495) uitgesloten van beleggingen, omdat ze niet voldoen aan de gestelde minimumeisen op het gebied van duurzaam beleggen.
We hebben 752 bedrijven uitgesloten. Tel je de getallen in deze figuur bij elkaar op? Dan kom je op 815 uit. Dit komt omdat er bedrijven zijn die om meerdere redenen zijn uitgesloten.
De hierboven genoemde 3 uitsluitingscategorieën (ESG) vormen de aanleiding voor 149 uitsluitingsredenen. Totaal leidde dit tot de uitsluiting van 173 landen. Environmental gaat over omgevingszaken als milieu en klimaat. Social gaat over hoe het gesteld is met arbeids- en mensenrechten van een bedrijf. Governance gaat over eerlijk bestuur.
Erwin Houbrechts (manager duurzaam beleggen voor Pensioenfonds PGB) vertelt meer over ons landenbeleid in ‘Duurzaam in de praktijk’.
CO2- voetafdruk in 2023 De gevolgen van klimaatverandering worden alsmaar duidelijker. Daarom hebben we ons klimaatplan in 2023 weer onder de loep genomen en aangescherpt. 2 voorbeelden:
- De eisen die we stellen aan groene obligaties zijn strenger geworden. We eisen nu een onafhankelijke audit van de beloofde impact (bijvoorbeeld energiebesparing, vervangen fossiele door duurzame energie).
- We hebben de uitsluitingscriteria voor thermische kolen, schaliegas en teerzandolie aangescherpt.
De CO2-voetafdruk van onze beursgenoteerde beleggingen is verder gedaald. Daarmee zitten we op koers voor ons doel: halvering van de CO2-voetafdruk eind 2030.
In de tabel hieronder zie je de ontwikkeling van onze CO2-voetafdruk.
Pijler 2: VERSTERKEN
Deze pijler staat voor: het versterken van duurzaam gedrag van bedrijven waarin we beleggen. Het gaat om het antwoord op de vraag: hoe motiveren we de bedrijven en sectoren waarin we wél beleggen om bij te dragen aan de eerlijke transitie naar een duurzame economie en samenleving?
We kunnen ons doel niet bereiken met uitsluitingen alleen. Ze hebben geen impact op het gedrag van consumenten en bedrijven kunnen zich ook via andere wegen financieren. Met uitsluiten alleen veranderen we weinig in de echte wereld. Tegelijkertijd zijn we ervan overtuigd dat we als belegger een beperkte, maar positieve invloed kunnen uitoefenen op het gedrag van bedrijven. Die invloed oefenen we uit door ‘kapitaalallocatie’ en actief aandeelhouderschap.
Kapitaalallocatie Binnen een sector scoren sommige bedrijven beter dan andere op duurzaamheid. Bijvoorbeeld omdat ze relatief minder broeikasgassen uitstoten. We kunnen die bedrijven belonen door er relatief meer in te beleggen. Dat betekent tegelijkertijd dat we minder beleggen in bedrijven die minder duurzaam ondernemen.
Actief aandeelhouderschap We gaan ook met bedrijven in gesprek als we in de toekomst verbetering willen zien op bepaalde vlakken. Draagt een bedrijf sterk bij aan de uitstoot van broeikasgassen? Dan kunnen we bijvoorbeeld vragen om een klimaatplan op te stellen en aantoonbaar uit te voeren. Die dialoog aangaan, noemen we engagement. Daarnaast oefenen we invloed uit door te stemmen op aandeelhoudersvergaderingen. Deze combinatie van engagement en stemmen, noemen we actief aandeelhouderschap.
Stemmen in 2023 Namens Pensioenfonds PGB is in 2023 gestemd op 3.420 aandeelhoudersvergaderingen (2022: 3.862) van 2.402 verschillende ondernemingen (2022: 2.593). In 98 % van de aandeelhoudersresoluties is volgens ons beleggingsbeleid gestemd.
Met 29.146 van de 36.005 (81%) van de voorstellen waarvoor is gestemd, stemden we in.
In 19% van de gevallen hebben we tegen gestemd of ons onthouden van stemming. In ruim 47% van de gevallen ging het daarbij om een voorstel over de bestuurssamenstelling. In bijna 12% van de gevallen ging het over de beloning.
Engagement (in dialoog met bedrijven) in 2023 In 2023 hebben er in totaal 1.138 engagements (2022: 1.333) plaatsgevonden. Binnen onze aandelenportefeuille hebben we 622 ondernemingen (2022: 569) in 38 landen (2022: 40) aangesproken. Binnen de bedrijfsobligatieportefeuille hebben we met 167 ondernemingen (2022: 146) in 34 landen (2022: 32) dialoog gevoerd.
Pijler 3: BENUTTEN
Deze pijler staat voor: het benutten van kansen om een doelgerichte bijdrage te leveren aan een duurzame toekomst voor de deelnemer. Het gaat om het antwoord op de vraag: welke specifieke, meetbare impact willen we verder realiseren?
Beleggingen met impact Beleggingen met een positieve impact zijn belangrijk voor de transitie naar een duurzame samenleving en economie. In 2021 heeft Pensioenfonds PGB zich aangesloten bij het SDI Asset Owner Platform. Dit is een internationaal platform. Het werkt aan een wereldwijde standaard om de bijdrage van beleggingen aan SDG’s (17 internationale duurzaamheidsdoelen) te kunnen meten. Aan de hand van dit platform kunnen we berekenen welke bijdrage de beursgenoteerde aandelen- en obligatieportefeuilles hebben geleverd aan die SDG’s. Daarnaast ontvangen we ook rapportages over de bijdrage van vastgoedfondsen en alternatief vastrentende waarden.
Groene obligaties In het klimaatplan 2022 heeft het fonds een specifiek doel gesteld voor klimaatoplossingen: we willen minstens 9% van de matchingportefeuille beleggen in groene obligaties. Groene obligaties leveren een doelgerichte en meetbare bijdrage aan een duurzame toekomst. Het gaat dan dus om impactbeleggingen. Eind 2023 vertegenwoordigden groene obligaties 11,3% van de matchingportefeuille (ongeveer € 1,5 miljard).
Wat is het verschil tussen beleggingen met impact en impactbeleggingen? Alle beleggingen hebben een impact op het milieu of de maatschappij. Die impact kan positief en negatief zijn.
Bij impactbeleggingen is ‘intentionaliteit’ vereist. Dat betekent dat aan het fonds of instrument specifieke en formele impactdoelen zijn gekoppeld die een meetbare impact hebben op de echte wereld. Die doelen kunnen gaan over het milieu en de maatschappij. Ook moet de manager aantoonbaar en structureel sturen op de realisatie van die impactdoelen. Bijvoorbeeld: een groene obligatie om een project te financieren dat duurzame energie zal opwekken.
Beleggingen met impact vereisen geen vooraf bepaalde, specifieke duurzaamheidsdoelen. Maar ze kunnen wel bijdragen tot de realisatie ervan. Bijvoorbeeld aan de SDG’s die we rapporteren over onze beursgenoteerde beleggingen. Impactbeleggingen zijn een onderdeel van beleggingen met impact.
Groenwassen vermijden Om het risico op greenwashing te verminderen, hebben we eind 2023 besloten om de definitie van groene obligaties verder aan te scherpen. Vanaf 2024 hanteren we de ‘Green bond principles’ van de International Capital markets Association (ICMA). Ook vragen we om een externe assurance (een soort accountantsbewijs) op de gerapporteerde impact van groene obligaties. Zo meten en weten we steeds duidelijker wat onze impact is op duurzaamheid.
En eerlijk zijn over een eventuele negatieve impact Ook besloot ons bestuur afgelopen jaar om voortaan inzicht te geven in de negatieve impact van de beleggingen van Pensioenfonds PGB. Dat doen we aan de hand van een ‘verklaring ongunstige effecten’, volgens de Sustainable Finance Disclosure Regulation (SFDR). De eerste rapportage over 2024 wordt midden 2025 gepubliceerd.
Tot slot We hebben het afgelopen jaar hard gewerkt om alle data over duurzaamheid op een centrale plek te verzamelen en de kwaliteit ervan te kunnen controleren. Het gaat dan om data over klimaat, arbeids- en mensenrechten en goed bestuur van al onze beleggingen. Zo kunnen we die voortaan beter gebruiken bij concrete keuzes en beslissingen over nieuw beleid. Maar daar ook transparanter over communiceren naar deelnemers, toezichthouders en de media bijvoorbeeld. Naar jou dus ook. Heb je er nog vragen over? Stel ze gerust.