1: Ons klimaatplan

Zijn pensioenfondsen verplicht om een klimaatplan op te stellen?

“Nee. Maar iedereen is wel bekend met de opwarming van onze aarde en de klimaatcrisis die daaruit volgt. De belangrijkste oorzaak: fossiele brandstoffen als grootste energiebron voor alles we doen. Beleggers, zoals pensioenfondsen, lopen hierdoor aanzienlijke risico’s omdat de waarde van beleggingen kan dalen door stormschade, overstromingen, droogte, wetgeving (denk aan CO2-heffing) en veranderingen in consumentengedrag. Tegelijkertijd liggen er nu kansen door juist te investeren in nieuwe technologieën en schone, duurzame energiebronnen. Belangrijk, want er is geen planeet B. En onze deelnemers willen een goed pensioen, maar daar ook van kunnen genieten in een leefbare wereld. Met ons klimaatplan, en onze duurzame beleggingen willen we aan beide een bijdrage leveren.”

Waarom ondertekenden wij het klimaatcommitment? Niet alle pensioenfondsen deden dat…

“We hebben er in 2021 bewust voor gekozen om het klimaatcommitment te ondertekenen. Op die manier kunnen we, samen met een aantal andere Nederlandse pensioenfondsen, meedenken over praktische richtlijnen die voldoen aan de internationale standaarden voor klimaatplannen en - rapportages. Zo’n gemeenschappelijke set van richtlijnen is nuttig omdat het houvast biedt en bijdraagt tot standaardisatie.

Dat zorgt er weer voor dat de plannen toegankelijk blijven, vergeleken en opgevolgd kunnen worden. Ons klimaatplan voldoet aan deze richtlijnen.”

Wat zijn onze belangrijkste doelen voor de komende jaren?

“Allereerst willen we de halvering van onze CO2-uitstoot bereiken. Dat is boven op de reductie die we eind 2020 al gerealiseerd hadden ten opzichte van 2018. En we willen meer beleggen in klimaatoplossingen. We richten ons daarbij op groene obligaties. Dat zijn obligaties waarmee milieuvriendelijke projecten worden gefinancierd.

En natuurlijk blijven we de bedrijven en sectoren waarin we beleggen stimuleren om de transitie naar een duurzame economie en samenleving te maken. Dat doen we door actief met ze in gesprek te gaan. Of we stemmen op aandeelhoudersvergaderingen. We geloven dat we op deze manier de grootste invloed kunnen uitoefenen op het maatschappelijk verantwoord gedrag van deze bedrijven.”

Lopen we in de pas met andere pensioenfondsen die een klimaatrapport hebben opgesteld? Zijn we ambitieuzer? Of juist voorzichtiger?

“Qua doelstellingen en aanpak lopen we in de pas met andere pensioenfondsen. We denken dat we op ons niveau, als Nederlands pensioenfonds, haalbare doelen hebben gesteld die bijdragen aan de Parijs-doelen en die in het belang zijn van onze deelnemers. Een goed pensioen in een leefbare wereld betekent dat onze beleggingen een goed rendement moeten bieden én bijdragen aan de transitie naar een duurzame samenleving en economie. We beoordelen daarom onze beleggingen voortaan altijd op risico, rendement, kosten én duurzaamheid.”

Hoe past dit klimaatplan in onze ambities voor duurzaam beleggen de komende jaren?

“Dit plan maakt een belangrijk onderdeel uit van ons duurzaam beleggingsbeleid. Maar het is slechts een deel van de puzzel. Het klimaatplan is gericht op de vermindering van broeikasgassen in de atmosfeer, omdat die voor de opwarming van de aarde zorgen. Maar naast klimaatrisico’s zijn er nog andere risico’s die de waarde van beleggingen en de leefbaarheid van de wereld negatief kunnen beïnvloeden. Denk bijvoorbeeld aan de manier waarop bedrijven worden aangestuurd of de mate waarin mensen- en arbeidsrechten worden gerespecteerd. Of hoe er met discriminatie wordt omgegaan, of de effecten van industriële vervuiling en een dalende biodiversiteit. Ook dat zijn vraagstukken waar we als pensioenfonds aan werken door de risico’s te analyseren, kansen te beoordelen en gepaste actie te ondernemen. Dat doen we niet alleen, maar samen met andere, gelijkgestemde partijen. Dat geeft energie, betere ideeën en het vertrouwen dat we samen de juiste richting uitgaan.”

Hoe is het klimaatplan tot stand gekomen en wat was jouw rol?

“Het plan is vooral het resultaat van een intensieve interne samenwerking. Zo hebben we met de portefeuillemanagers van PGB Pensioendiensten gekeken wat, met de kennis van vandaag, haalbaar is tegen het einde van 2030 en hoe we die doelstellingen gaan realiseren. Ook de afdeling riskmanagement en de beleidsadviseur van Pensioenfonds PGB keken kritisch mee. Tijdens het traject hebben we natuurlijk ook gezonde discussies gehad in het bestuur en met de leden van de commissie balansbeheer over de klimaatdoelstellingen, de acties die daarvoor nodig zijn en de rollen en verantwoordelijkheden van alle betrokken partijen. Daarnaast waren we ook actief betrokken bij het opstellen van de leidraad van de Pensioenfederatie.”

2: Klimaatintegratie aandelen

Wat is er zo bijzonder aan Osmosis?

“Osmosis laat zien dat duurzaam beleggen kansen biedt. Efficiënte omgang met kostbare hulpbronnen is namelijk een maatstaf voor de kwaliteit van een onderneming die nog op waarde moet worden geschat. Als iedereen dat zo gaat zien, worden duurzame beleggingen ‘mainstream’. Zo zet je bedrijven aan tot efficiëntere bedrijfsvoering en kan de ecologische voetafdruk worden verlaagd. Daar zien we meer in dan het op voorhand uitsluiten van bedrijven die nog niet duurzaam bezig zijn.”

Hoe draagt deze bij aan ons duurzaam beleggingsbeleid?

“Integraal onderdeel van het duurzaam beleggingsbeleid is de beheersing van klimaatrisico’s. Dit doen we door de CO2-voetafdruk van onze beleggingen uiterlijk eind 2030 te halveren. De overstap naar de Osmosis-portefeuille levert een directe bijdrage aan deze doelstelling. De duurzame benadering van Osmosis resulteert in een 50% verlaging van CO2-emissies, waterverbruik en afvalcreatie. Zo geven we invulling aan ons klimaatplan.”

Bij welke ontwikkelingsdoelen (SDG’s) sluit dit aan?

“Naast het inperken van klimaatrisico’s richt Pensioenfonds PGB zich op de kansen die de energietransitie biedt. Bijvoorbeeld door een maatschappelijke bijdrage te leveren aan betaalbare duurzame energie en het tegengaan van klimaatverandering. De Osmosis-portefeuille sluit hier goed bij aan.”

Is Pensioenfonds PGB het eerste fonds dat zoiets doet?

“Bezorgdheid over duurzaamheid en klimaatrisico’s heeft invloed op hoe pensioenfondsen beleggen. Steeds vaker kiezen die ervoor om actieve keuzes te maken over de bedrijven waarin ze beleggen. Toch zijn er weinig fondsen die actieve keuzes maken op grond van waterverbruik en afvalcreatie. Pensioenfonds PGB onderscheidt zich door met Osmosis een breder milieuperspectief te hanteren dan alleen de hoeveelheid CO2-uitstoot.”

Wat betekent het voor onze portefeuille op de lange termijn?

“Om onze lange termijn beleggingsdoelstelling te realiseren, beoordelen wij onze beleggingen op de elementen rendement, risico’s, kosten en duurzaamheid. Een verbetering van het duurzaamheidsprofiel moet geen negatieve uitwerking hebben op de overige elementen. Maar we verwachten dat efficiënte bedrijven op de lange termijn beter presteren. Deze bedrijven kunnen de kostbare hulpbronnen immers efficiënter gebruiken om economische waarde te creëren. Dat is niet alleen gunstig voor het milieu, maar ook voor het financiële resultaat van die bedrijven, en daarmee onze beleggingsresultaten.”

Wat merken onze deelnemers hiervan?

“Dit zorgt voor een duurzamer rendement, zodat onze deelnemers van een goed pensioen kunnen genieten in een leefbare samenleving.”

Volgen er meer van dit soort initiatieven?

“De aandelenportefeuille van Pensioenfonds PGB blijft in ontwikkeling en volgt daarbij de ambities uit het duurzaam beleggingsbeleid. De overstap naar de Osmosis-portefeuille gaat nu alleen nog over onze aandelen in ontwikkelde markten. Pensioenfonds PGB onderzoekt of een soortgelijke portefeuille te maken is voor de beleggingen in opkomende markten. Dat betekent: klimaatactie boven intentie meten. Gerapporteerde en betrouwbare data zijn daarvoor een belangrijke voorwaarde.”

Waarom ben je trots op dit initiatief?

“Ik ben er trots op dat de intensieve samenwerking met Osmosis een product op maat heeft opgeleverd. De portefeuille draagt direct bij aan de duurzaamheidambities van Pensioenfonds PGB maar sluit ook uitstekend aan bij onze overtuigingen en lange termijn beleggingsdoelstellingen.”

Wat was jouw bijdrage eraan?

“Ik ben betrokken geweest bij de selectie van Osmosis en de implementatie ervan. Dat was een interessante uitdaging. De markt wordt overspoeld met oplossingen om duurzaam beleggen te integreren in beleggingsportefeuilles. Er zijn veel alternatieven beschikbaar in de markt, vaak op basis van uiteenlopende ambities en methodologieën. Dat vereist veel onderzoek maar ook aandacht voor de wens van het bestuur van Pensioenfonds PGB. Dat heeft allemaal geleid tot dit passende beleggingsproduct.”